Betekenis monument
Opdat zij niet vergeten worden
Het plan was om een monument op te richten om de in de Tweede Wereldoorlog gedeporteerde en vermoorde Haagse Joden te herdenken en de herinnering aan Joods Den Haag levend te houden.
Er ontbrak destijds in Den Haag een waardige gedenkplaats, waar in rust dit leed kan worden herdacht. Er was weliswaar sprake van een monument in de vorm van een davidster aan een muur in de Gedempte Gracht (het zgn. Amalek-monument), maar dit was geïnstalleerd in een drukke winkelstraat en paste alleen daarom niet bij de wens en behoefte om rustig te kunnen herdenken. Daarom is er voor gekozen om ook het reeds bestaande zogenaamde Amalek-monument in het ontwerp te betrekken. Dit monument bevond zich aan de Gedempte Gracht en is door Stichting Levi Lassen in 1967 opgericht.
Anat Ratzabi
‘De verschillende elementen – Deur op een kier, ovale zitplekken de koffers en verlichtingsinstallaties, stralen wederzijds betekenis naar elkaar uit; ze vormen als het ware een dialoog en complementeren elkaar. Aan de ervaring van de bezoeker wordt nog extra kracht verleend doordat de elementen niet al te bekende of voor de hand liggende iconen zijn, maar juist vragen en verwondering oproepen en zo ook onbewuste regionen raken.’
Deur op een kier
In het midden van een driedelige muur wordt een surrealistische deur op een dun kiertje gezet. Hierop is de Amalek sculptuur geïnstalleerd. Vanuit het kiertje schijnt licht. Het licht suggereert dat er een opening en een overgang mogelijk is maar als je naar de opening zoekt blijkt die dicht te zijn. In het bijzonder intrigeert de kier in de muur met het vallende licht omdat het op een indringende manier toont wat had kunnen zijn en er toch niet is; in dit geval een mogelijke ontsnapping die voor de meeste een ijdele hoop bleek te zijn.
Twee koffers
De koffers staan symbool voor de deportatie – het plotseling gedwongen, haastig vertrekken. Het verbeeldt een metafoor van de brute stopzetting van een rijke en dynamische cultuur. De anonimiteit zorgt voor een universele betrokkenheid. De koffers zijn op essentiële en betekenisvolle plekken geplaatst en creëren zo een krachtige dynamische verbinding over het plein. Deze koffers zijn van onderaf verlicht wat in het voorbij gaan een verstillende sfeer oplevert.
Zes ovale elementen
De zes stenen ovale stenen staan symbool voor de zes miljoen vermoorde Joden.
Elke steen toont aan beide kanten een reliëf sculptuur van één van de twaalf stammen van Israël. In deze compositie wordt een sfeer van intimiteit opgeroepen, die het herdenken kracht bijzet. De authenticiteit van de symbolen ondersteunt een terugwinnen van de verloren identiteit. De stenen zijn zowel naar het plein als naar de ‘deur op een kier’ toegekeerd.
De zes ovalen stenen en de twaalf reliëfs vormen tezamen achttien elementen. In het Jodendom is achttien het magische getal dat in letters het symbool Chai vormt.
In het Hebreeuws betekent Chai – LEVEN
Ontwerp en realisatie
Anat Ratzabi © 2014 All rights reserved
Monumenten wandelroute
U kunt een speciale wandelroute volgen om een beeld te krijgen van het Joods Erfgoed in Den Haag. Klik hier voor de wandelroute.
Over de kunstenaar
Meer informatie over de kunstenares Anat Ratzabi: over de kunstenaar
Donateurs
Dit monument is mede tot stand gekomen dankzij deze donateurs.
Joods Erfgoed
Wilt u meer weten over het Joods erfgoed Den Haag en Nederland, kijk dan ook eens bij de volgende links
Ceremonies
Voor informatie over ceremonies bij het monument verwijzen wij u naar de website van Ceremonies Joods Monument Den Haag.
Donateurs
Gemeente Den Haag
Stichting Levi Lassen
Prins Bernhard Cultuurfonds
Fonds 1818
Familie Kurzer
Nederlandse Spoorwegen
M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting
De Frans Mortelmans Stichting
Lexhanna Stichting
Stimuleringsfonds Rabobank Regio Den Haag
Formabouw Zoeterwoude
Piet van der Slikke & Sandra Swelheim
De heer en mevrouw R. Drake
Dr Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds
B’nai B’rith Loge Hollandia
Charlotte en Joop van Caldenborgh
Rob en Laura Zeldenrust-Meerts
Notariskantoor Adegeest
Goudse Stichting voor Joodse Sociale Arbeid
Meer informatie over Joods Den Haag kunt u vinden op onderstaande websites.
Joods Erfgoed Den Haag(Veel informatie op de tijdlijn is ontleend aan deze website)
Liberaal-Joodse Gemeente Den Haag
Nederlands Israëlietische Gemeente ‘s-Gravenhage
Joodse Begraafplaats Den Haag
Joods Cultureel Kwartier Amsterdam